Kryeministri Rama po projekton një agjenci të re sekrete të fuqishme që do të varet direkt prej tij. Aktualisht, Kushtetuta e pengon të kontrollojë plotësisht SHISH-in, pasi kryetari i tij emërohet me dekret të Presidentit. Shërbimet e tjera sekrete, inteligjenca ushtarake AISM dhe kundërzbulimi i Doganave kanë objekt të ngushtë pune, prandaj janë lënë në varësi të ministrave.
Këto ditë është hedhur për diskutim publik draft projektligji “Për Agjencinë e Mbikëqyrjes Policore” në Ministrinë e Brendshme. Kjo do të zëvendësojë Shërbimin për Çështjet e Brendshme dhe Ankesat, e i cili do të shkrihet. Që në emërtim kemi një ashpërsim të termave: në vend të “shërbim” dhe “ankesa” vijnë fjalët e rënda “mbikëqyrje policore”. Por nuk qëndron këtu problemi. Ky projekt synon krijimin e një superagjencie sekrete me kompetenca të fuqishme, që dalin përtej policisë dhe prekin qytetarët.
Nga kush do të varet?
Në ligjin ekzistues ky autoritet emërohet dhe lirohet nga Ministri i Brendshëm. Me ndryshimin që propozohet, synohet qe titullari i Agjencisë të emërohet dhe lirohet nga Këshilli Ministrave, duke e unifikuar atë me titullarët e institucioneve qe aktualisht mbikëqyr Shërbimi. Shërbimi duhet të “zhvishet” nga gradat dhe të jetë strukture civile, si SHISH, por më i fuqishëm se ka edhe kompetencat e Policisë Gjyqësore.
Sipas draftit, struktura dhe organika e Agjencisë do të përcaktohet me urdhër të kryeministrit, me propozim të ministrit të Brendshëm. Kreu i Agjencisë emërohet nga kryeministri me propozim të ministrit. Ndërkaq, ministri emëron dhe shkarkon drejtorin e departamentit të Agjencisë. Ministri i Brendshëm miraton programi e Agjencisë, drejtimet strategjike, objektivat dhe zhvillimit institucional, nxjerr urdhra dhe udhëzime. Ministri i Brendshëm nuk mund të informohet për veprime operative dhe hetimore si dhe për identitetin e bashkëpunëtorëve të drejtësisë ose të informatorëve.
Pse po ndërhyn qeveria?
Sipas hartuesve të projektligjit, ndërhyrja është e domosdoshme, duke marrë në konsideratë situatën ligjore dhe situatën ekzistuese de facto. Nëpërmjet kësaj ndërhyrjeje synohet “të zgjerohet fusha e misionit të Agjencisë” nëpërmjet garantimit të zbatimit të ligjit dhe interesave të taksapaguesve shqiptarë. “Performancë jo e mirë e subjekteve të Shërbimit për Çështjet e Brendshme dhe Ankesat në zbatimin e procedurave standarde të punës gjatë ushtrimit të veprimtarisë së tyre”, theksohet nga hartuesi i projektligjit.
Pse do të jetë agjenci e fuqishme?
Kjo agjenci kontrollon indirekt edhe administratën shtetërore dhe gjyqësore. Çdo veprim i DSIK (drejtori pranë Kryeministrit) për dhënien e certifikatave të sigurisë kalon edhe nga kjo agjenci për kontrollin e aplikantëve. Zgjerimi i veprimtarisë të Agjencisë, duke përfshirë ndër të tjerash, edhe vlerësimin kalimtar dhe periodik të strukturave gjyqësore (Vettingu), ekzaminimin poligrafik si dhe veprimtarinë e verifikimit për pajisjen me certifikatë të sigurimit të personelit, e bënë këtë një agjenci me spektër të gjerë informativ.
Për çfarë i duhet kryeministrit kjo agjenci?
Të gjithë kryeministrat shqiptarë kanë përdorur shërbimet sekrete për të ndërhyrë apo për të mbikëqyrur zhvillimet politike. Pas përvojës së hidhur me SHIK-un, SHISH-it ju hoqën shumë kompetenca dhe ka pasur monitorim të imtë nga Kuvendi dhe Presidenti, ku ka detyrim të raportojë. Prandaj u përdorën organe të tilla si shërbimi sekret i ushtrisë dhe ky i policisë për të kryer survejime të opozitës. Kur ishte në opozitë Rama, PS ka akuzuar qeverinë Berisha se përdorte shërbimin sekret ushtarak për të përgjuar opozitën me një pajisje të re që kishte blerë. Hetimi parlamentar nuk i vërtetoi akuzat, por dyshimet mbetën se pajisjes i ishte djegur memorja. Më vonë, opozita aktuale ka akuzuar ministrin Tahiri se i përgjonte ata dhe ambasadat me një pajisje të quajtur “IMSI Catchers”. Organe të tilla, duke qenë se nuk raportojnë dhe janë jashtë kontrollit parlamentar, mund të përdoren për survejime politike. Kryeministri nuk e ka fshehur dëshirën për të survejuar sa më shumë. Presidenti sapo ka kthyer një ligj që i lejon policisë mbikëqyrje pa lejen e prokurorisë.
Dhënia e statusit te njëjtë, të barasvlershëm të punonjësve të Agjencisë me agjenci të tjera ligjzbatuese, de facto është krijimi i një shërbimi të ri sekret. Por, duke qenë se ka edhe kompetenca policore, e bën atë një armë të fortë në dorën e kryeministrit. Shërbimi për Çështjet e Brendshme dhe Ankesat, që po shkrihet, u krijuar me ligj në vitin 2014, duke zëvendësuar Shërbimin e Kontrollit të Brendshëm (SHKB).
Discussion about this post